Zadanie było wymagajcie…  ogromu, ale to ogromu, wysiłku intelektualnego i emocjonalnego. Wielu rzeczy nie zdążyłam. Pamiętam jeszcze,  kiedy nie było końca pandemii, i wydawało się, że po wielu już latach zmagań dzień w dzień z zagadnieniem, trzeba będzie coś zmienić, oczywiście, zmienić temat. Jakie człowiek ma rozterki, kiedy nie widział na oczy wystawy w samym Auschwitz, bo miejsce pamięci jest zamknięte od 1,5 roku, i bazuje się tylko na przewodnikach książkowych, których trzeba szukać w księgarniach w całej Polsce, a w końcu ma się analizować narracje wystawiennicze tego ośrodka. Oczywiście, że wystawę pamiętałam (tylko) z czasów szkolnych, jak każdy wychowany w PRL-u i w okresie transformacji, więc po ponownym pocovidowym otwarciu zwiedzałam ją z dziesiątki razy…, żeby wychwytywać kolejne niuanse… pod wpływałem kolejnych lektur, dyskursów.

Przedzierałam się przez stosy kolejnych lektur, a przede mną wciąż było wiele do odkrycia, m.in. to, jaką metodę wybrać,  co konkretnie chcę powiedzieć, co wydobyć w tym ogromie dyskursów, kompleksów wiedzy i czy zdążę, powiedzieć wszytsko czego się nieustanie dowiadywałam. Po licznych lekturach, docieraniu do kolejnych informacji, wszczęłam jednocześnie procedury wyjazdowe na wyjazd studyjny do USHMM, do Shapell Center – co w czasie covid nie było w zasadzie możliwe, w końcu jednak otwarto granice. Jakże wiele było tych materiałów, gdy je przywiozłam z USHMM, niestety wówczas skrót USHMM rozumiała w Polsce garstka osób, byłam pozostawiona sama sobie, załamana, też nie rozumiałam… Z biegiem czasu zaczęłam rozumieć te instytucje (i bycie instytucją publiczną, i instytucją państwową, federalną…, muzeum narracyjnym, encyklopedycznym, postmodernistycznym…, a może wciąż modernistycznym… w pewnym sensie, mediatorem (?), stosującym narracje historyczne, a może pamięci…, etc. i to kim był w tym wszystkim i Wiesel i Carter i Regan i Hołuj i inni…  a także i to, czym różni się polityka kulturalna w Polsce od systemu amerykańskiego, ale i czym różną się ich systemy edukacyjne itd.). Potem trzeba było ponownie spojrzeć na to wszystko przez pryzmat odpowiedniej teorii dyskursu etc. Dziś szlaki się przecierają… Nie życzę nikomu takich zmagań, choć – wówczas człowiek staje się silny intelektualnie i zahartowany, ale przecież i stłumiony, a w walce się zużywa. Z drugiej strony – mój temat mnie wiecznie inspiruje i wzmacnia.